“Tohum Sanayicileri ve Üreticileri Alt Birliğimizin 17. Genel Kurulu Ankara’da yapıldı.”
Genel Kurulda Yıldıray Gençer ve ekibi yeniden göreve seçilerek güven tazeledi.
*
Genel Kurula, önceki dönem Tarım Bakanı ve Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Dr. M. Mehdi Eker, Toprak Mahsulleri Genel Müdürü Ahmet Güldal, BÜGEM Tohumculuk Daire Başkanı Sezgin Karadeniz, TTSM Müdürü Şakir Berktaş, TÜRKTOB Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler, BİSAB Başkanı Selami Yazar, FÜAB Başkanı Serdar Şendağ, TODAB Başkanı Cihat Kürşat Kaya, TYAB Başkanı Miktat Olgun, TSÜAB Üyeleri, sivil toplum kuruluşları ve meslek örgütlerinden davetliler katıldı.
-
Divan Başkanlığını Prof. Dr. Süleyman Soylu’nun yürüttüğü Genel Kurul’un açılışında konuşan TSÜAB ve ECOSA Yönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Gençer, TSÜAB Üyelerine Genel Kurula olan ilgilerinden dolayı teşekkürlerini sundu.
TSÜAB’ın dünden bugüne tohumculuk sektörünün gelişimi temalı filmine atıfta bulunan Gençer, 2006 yılında çıkarılan Tohumculuk Kanunu’nun sektörün en önemli kilometre taşlarından biri olduğunu belirtti. Gençer konuşmasında özetle şunları kaydetti:
“Türkiye, Tohumculukta Güçlü Bir Ülke”
Yaklaşık 50 yıllık geçmişe ve tecrübeye rağmen bugün yüzün üzerinde ülkeye tohum ihraç eden, uluslararası arenada adından bahsedilen bir konuma geldik. Bu başarıda siz değerli paydaşlarımızın gayretleri ve emekleri ile birlikte Bakanlığımızın alt yapı ve mevzuat çalışmaları ve sertifikalı tohum teşvikleri de önemli katkı sağlamıştır.
“Tohum İhracatımız 20 Kat Artış Gösterdi”
1200 firmamızın 261’i özel sektör tarımsal araştırma kuruluşu yetkisine sahip. AR-GE çalışmalarıyla her yıl onlarca çeşidi sektörümüze kazandırıyorlar.
Ürettiğimiz tohumlarla hem yurt içinde kendi ihtiyacımızı karşılıyoruz hem de dünya tohumculuğunda ciddi anlamda pay sahibi olmaya başladık. Bugün 100’ün üzerinde ülkeye tohum satan bir sektör haline geldik. İthalat ihracat arasındaki makas artık tersine döndü ve ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 30’lardan 130’lara yükseldi.
Ticaret Bakanlığı tarafından desteklenen UR-GE ve STH Programları ile bugün yüzden fazla ülkeye ihracat yapmamızın da temelini oluşturan çalışmalara hep birlikte imza attık. 60'tan fazla ülkeyi ziyaret ederek tohumcularımızı dünya tohumculuğuyla buluşturduk. Tohumculukta başarılı olduğunu bildiğimiz ülkelerde tohum firmalarını ziyaret ettik ve bizden çok da farklı olmadıklarını gördük. Eksiklerimizi tamamladık, hızlı bir şekilde AR-GE yatırımlarını gerçekleştirdik ve şimdi önümüz çok açık.
ISF, ECOSA, Euroseeds ve APSA Ticaret Kongrelerine düzenlediğimiz heyetler, yine ticari bağlantılarımızı sağlamamıza yardımcı oluyor.
ECOSA tarafından Kazakistan’da Türk Devletleri Teşkilatı Bakanlar toplantısıyla eş zamanlı olarak düzenlenen Tohum Ticaret Kongresi’nde oldukça başarılı görüşmeler gerçekleştirdik. Tarım Bakanlarının ajandalarına sektörümüzün ticaret kapasitesini artıracak önemli notlar ekledik.
Geçtiğimiz ay Sayın Cumhurbaşkanımızın da katılım sağladığı EİT Ülkeleri Devlet Başkanları Zirvesine eşlik ederek tohumculuk sektörümüzü gündeme taşıma fırsatı bulduk.
Yine Türk Devletleri Teşkilatı ve EİT ülkelerinin tohumculuk sektörlerini, yasal alt yapı ve mevzuatlarını, yatırım ve işbirliği fırsatlarını düzenlediğimiz online toplantılar ile üyelerimizle paylaşıyoruz.
Amacımız hem gönül coğrafyamızın ihtiyaçlarını karşılamak hem de bölgesel gücü arkamıza alarak Türkiye Tohumculuk Sektörünün uluslararası arenadaki başarısına başarı katmak.
“Dünya İstanbul Kongresini Konuşuyor”
Uluslararası Tohumculuk Federasyonu (ISF) tarafından her yıl başka bir kıtada düzenlenen Dünya Tohumculuk Kongresini bu yıl 19-21 Mayıs 2025 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirdik.
Tarım ve Orman Bakanımız Sayın İbrahim YUMAKLI’nın açılışını gerçekleştirdiği kongrede; 2000’i aşan katılımcıyla, ticaret masası, stant, görüşme odası ve etkinlik sayısıyla kırılması zor bir rekora da imza attık. Ülkemizi ve tohumculuk sektörümüzü dünyaya tanıtma fırsatı bulduk.
Çok sayıda ticari görüşmenin, farklı teknik konularda seminer ve sunumların gerçekleştiği Kongre’nin sektörümüze olumlu yansımalarını da hep birlikte göreceğiz.
**
Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Hacı Ömer Güler, Türkiye’de tohumculuk sektörünün gelişim sürecine değinerek;
“1920’lerden başlayan bu yolculukta, 2006 yılı sektör için bir dönüm noktası olmuştur. Tarım ve Orman Bakanlığımızın destekleriyle uluslararası üyelikler, ihracattaki artış, AR-GE çalışmaları, çalıştaylar, mevzuat düzenlemeleri ve yayınlarla bugün dünyada 10. sırada yer alan bir tohumculuk sektörüne ulaştık. Bu süreçte emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.” dedi.
Güler, kuraklık ve küresel risklerin üretimi etkilediğini, bu nedenle AR-GE ve markalaşmanın öne çıktığını belirterek, “İhraç ettiğimiz ürünlerin yurt dışında sürekli hale gelmesi ve firmalarımızın kazancının artması için AR-GE çalışmalarını markalaşmayla birleştirmek büyük önem taşıyor.” dedi.
**
Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü (BÜGEM) Tohumculuk Daire Başkanı Sezgin Karadeniz, Tarım ve Orman Bakanlığı olarak tohumculuk sektörünün gelişmesine önem verdiklerini belirterek konuşmasında özetle şunları kaydetti:
“Özellikle mevzuat çalışmalarından sonra, mevzuat çalışmalarının uluslararası uyumundan kaynaklanan avantajlarla sektörümüz büyük başarılar elde etti. Geldiğimiz noktada, artık 2004'lerde, 2006'larda başlayan ve 2010'larda tamamlanan mevzuat çalışmalarımızın tohumun güncel ihtiyaçlarını karşılamak için artık güncelleme, yenilenme ve revizyon çalışmaları gerekmektedir. Geçen yıl başlatmış olduğumuz revizyon çalışmalarımızı bu yıl sertifikasyon ve pazarlama yönetmeliğiyle devam ediyoruz. Bu konuda da sektörümüzün tüm paydaşlarıyla beraber hareket ediyoruz.
Bakanlığımız, tohumculuk sektörünün uluslararası rekabete uygun şekilde gelişmesini sağlamak amacıyla politikalar belirlemektedir. Politikaların başında destekleme politikaları gelmektedir. Bu kapsamda sertifikalı tohumu destekleme programları başlatılmıştı 2005 yılında. Sertifikalı tohum üretimi 2008-2024 yılları arasında, sertifikalı fide-fidan üretimi de 2016 ve 2024 yılları arasında Bakanlığımızca desteklenmiştir. Yine Bakanlığımızca yürütülen sertifikalı tohumluk destekleme politikamızın temel amacı, sertifikalı tohumluğun teşvik edip yaygınlaştırarak çiftçilerimizin sertifikalı tohuma olan taleplerini artırma yönünde olacaktır. Son dört yılda bitkisel üretime yapılan desteklerin içinde en fazla artış sertifikalı tohumluk kullanımına olmuştur. Sektörümüze yönelik desteklere güncel ihtiyaçlara cevap verecek şekilde bütüncül bir yaklaşımla devam etmeyi planlıyoruz.”
Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürü Ahmet Güldal konuşmasında özetle şunları kaydetti:
“Toprak Mahsulleri Ofisi olarak bizler işin mahsul kısmındayız. Malum üretici için verim, işleyici, sanayici, ihracatçı için öncelikli olarak kalite aranıyor. Özellikle bizim alanımızda olan hububat ve bakliyat ürünlerinde bu durum önem kazanıyor. Konuyla ilgili çeşitli yöntemler ve değerlendirmeler yapıyoruz.
Son yıllarda ülkemizin ve dünyanın gidişatında özellikle başta hububat olmak üzere çok değişik senaryolarla karşılaştık ve yönetmek durumunda kaldık. Kuraklık, pandemi, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın getirmiş olduğu konjonktürler, lojistik problemler, fiyat dalgalanmaları, dünyadaki hububata erişim sıkıntılar her yıl değişik bir yöntemi uygulamamızı gerektirdi. Burada ihmal etmediğimiz tek bir taraf vardı. Türkiye'deki üretimin devamlılığını sağlayacak, çiftçilerimizin önceliklendirildiği bir fiyatlama ve alım politikası. Bundan vazgeçmeden her zaman çiftçilerimizin yanında olduğumuzu belirtmek isterim.”
*
Önceki dönem Tarım Bakanı ve Cumhurbaşkanlığı Tarım ve Gıda Politikaları Kurulu Üyesi Dr. M. Mehdi Eker, Tohumculuk Kanunu ve tohumculuk sektörüne yönelik desteklerin kendi dönemlerinde çıkarıldığının altını çizdiği konuşmasında şunları kaydetti:
“2006 yılında çıkarılan Tohumculuk Kanunu, sektörün yapısal olarak organize edilmesi, sertifikalı tohum kullanımına desteğin verilmesi bizlere nasip oldu. O günden bugüne gelirken bu sektör, yani sizlerin emekleri, sizlerin sermayesi, sizlerin bilgisi, sizlerin kullandığı teknoloji bugün Türkiye'yi belirli bir aşamaya getirdi. Birlikler faaliyetlerini yoğun bir biçimde sürdürüyor. Türkiye artık küresel ölçekte bir aktör ve Türkiye'ye yakışan da bu. Niye? Çünkü genetik mirasa sahip.
Sertifikalı tohum üretimi kanuni düzenlemeler yapılmadan önce 2002 yılında 145 bin tondu. 2024 yılında 9 kat artışla 1 milyon 303 bin tona yükseldi sertifikalı tohum üretimi. Çok ciddi bir artış.
Türkiye daha büyük ideallerle, daha büyük hedeflere ulaşmak durumundadır. Bizim çocuklarımız, torunlarımız bizden bunu bekleyecek. Böyle yapmamızı istemiş olacak.
Dış ticarette ise sertifikalı tohum ihracatımız 337 milyon dolar iken sertifikalı tohum ithalatımız ihracatımızın oldukça altında bir rakam olarak gerçekleşti. Yani Türkiye net ihracatçı. Bu iftihar edilecek bir durum.
Tohum ihracatı, toplam tohum ihracatı 2002 yılında sadece 17 milyon dolardı. 2024 yılında yaklaşık 20 kat artış gerçekleşti ve yaklaşık 340 milyon dolara yükseldi. Bu da çok önemli. İthalatın, ihracatın ithalatı karşılama oranı %31'den yüzde, demin başkan söyledi, yüzde 130'lara çıktı. Bu da yine önemli bir gelişme. Yani net ihracatçıyız.
Emeği geçen TSÜAB Üyeleri başta olmak üzere bütün paydaşlara, tüm emek verenlere, herkese huzurunuzda ve destek verenlere, Bakanlığımıza, hükümetimize şahsım adına çok çok teşekkür ediyorum.”
