Saygıdeğer TSÜAB üyeleri,
Göreve geldiğimizden bu güne kadar geçen süre yaklaşık 6 ay oldu. Geçen bu süre zarfında yaptığımız işlerden kısaca bahsedip, sizleri bilgilendirme gereği duymaktayım.
Görev dağılımı sonrasında ilk yaptığımız işlem, o zamana kadar yapmak için uğraşılan işlerin geldiği durumu incelemek ve o zamandan sonra ne yapılabileceğinin ortaya konulması ve çözülmesini istediğimiz üyelerimizin mevzuat başta olmak üzere karşılaştığı sorunlarının önceliğine göre sıralanması ve bu sıralamaya göre de yetkili mercilere iletilmesi olmuştur.
Yapılması gereken öncelikli işlerin başında 2016 yılında Bakanlıktan alınan yetki devri sonrasında oluşturulmuş olan TSÜAB Tohum Sertifikasyon A.Ş. nin faaliyetlerine hız verilmesi olmuştur. Sadece patatesin yer aldığı şirket tüzüğü tadil edilerek diğer bitki türlerinin yer alması ile başlanılan işlemlere Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi kampüsü içerisinde yer alan Kapadokya Teknokent bünyesinde yapımı yeni tamamlanmak üzere olan yaklaşık 2700 m2 kapalı alana sahip laboratuvarın uzun dönem kiralanması ile ilgili ön protokolün imzalanması gerçekleştirilmiştir. Gerekli laboratuvar malzemelerinin alımı ile ilgili kaynak bulma çalışması öncesi ihtiyaç duyulan fizibilite raporunun hazırlanması konusunda Ahiler Kalkınma Ajansından temin edilen kaynakla söz konusu raporun hazırlığına başlanılmıştır. Kaynak temini konusunda Bakanlık başta olmak üzere kalkınma ajansları Avrupa Birliği fonları ve yurt dışı kaynak temini konusundaki başvuruların hazırlıkları tamamlanmıştır. Temin edilecek maddi kaynak ve özkaynaklarımızla adı geçen laboratuvarın biran önce faaliyete geçirilmesi çalışmalarına hiç ara vermeden devam edilerek Bakanlığımız ve sektörümüz nezdinde TSÜAB'ın neler yapabileceğinin göstergesi olmasını arzu ediyoruz.
Yoğunlaşılan bitki sağlığı laboratuvarı ve bu yıldan itibaren gelirimizdeki % 66'lık azalma nedeniyle 2018 sonunda, yapılması rutin hale gelmiş olan Çalıştayımızı bu yıl için iptal edip her yıl yerine 2 yılda bir yapılması konusunda oluşan yönetim kurulu kararımızı uygulamaya koyduk. Aldığımız bu karara üyelerimizin çoğunluğunun olumlu yaklaşımları bizleri memnun etmiştir. Kararı olumlu bulmayan üyelerimize de önümüzdeki yılın çalıştayının bu açığı kapatacağı sözünü veriyoruz.
Göreve geldiğimiz günden itibaren epeyce bir süre, Bakanlığımızın idari kademesinin yeniden oluşması nedeniyle herkesin yerine oturmasını beklemekle geçmiş ve öncelikle ataması yapılan yeni bürokratlarımız olmak üzere ziyaretlerimize başlayıp, TSÜAB tanıtımını yapıp yukarıda bahsedilen öncelik sıralanmasına göre fazla değil 3-4 maddelik taleplerimizi iletmeye başladık. Yönetim olarak bürokratların önüne sorunlarımızın hepsini koymak yerine öncelik arz eden 3-4 maddeyi koyarak çözümünü ısrarla talep etmeyi, çözümünü gerçekleştirdiğimiz takdirde de kendimizi başarılı sayabileceğimizin kararını almıştık.
Bu 3-4 maddelik taleplerin başında gelen 2 maddeden kısaca bahsetmek istiyorum. Bunlardan birincisi Döner Sermaye Ücretlerinin yüksekliği, ikincisi ise sektörümüzün bugün geldiği noktaya ulaşmasında katkısının çok yüksek olduğuna inandığımız, Bakanlığımızın yaptığı desteklemelerin artarak devam ettirilmesinin gerekliliği olmuştur. Zira 2023 yılı üretim hedefini revize ederek, koyduğu hedefe 5 yıl öncesinden ulaşmış olan bir sektörün yeni hedefleri gerçekleştirebilmesinde bu desteklerin çok önemli olduğu hepimizce kabul edilen bir gerçektir.
Bu konular, Bakanlıkta tohumculuktan sorumlu en alt kademede görev yapan personelden en üst düzeydeki Bürokrata kadar ve en son olarak da Sn. Tarım ve Orman Bakanı'na bizzat makamında sözlü olarak tarafımızdan iletilmiş ve gerekli belgeler her kademedeki yetkiliye verilmiştir. Ancak bugün geldiğimiz noktada, iki gün önce açıklanan yeni Döner Sermaye Ücretleri, çabalarımızın sonuçsuz kaldığını göstermiştir. Yetkililere hep, ücretlerin düşürülmesinin belki mümkün olamayacağını ancak "her yılın enflasyon oranında artırılır" rutininin birkaç yıl uygulanmayarak döner sermaye ücretlerinin makul bir seviyeye getirilebileceğinden ısrarla bahsetmemize rağmen maalesef Döner Sermaye ücretleri % 30'uda geçen oranlarda artırılmıştır. İnşallah zam konusunda bu kadar hassas olan idarecilerimiz, tohumluk fiyatlarının belirlenmesinde de bu kadar hassas davranıp gereğini yaparlar diye düşünüyoruz. Düşünüyoruz da, Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durumu göz önüne alarak yapılan fedakarlıkların sadece tek taraflı olmasını nasıl izah edebileceğimizi bilmiyoruz.
Yeni fiyatlara göre yaptığımız hesaplama sonucunda, yeni bir mısır ve ayçiçeği çeşidi tescil ettirmek isteyen üyemizin ana baba hattıyla birlikte ödemesi gereken Döner sermaye ücreti, bir önceki yıla göre %30 artırılarak 24.120,00 TL'yi bulmuştur. Çok yıllık yem bitkileri için 13.290,TL, tek yıllık yem bitkileri için 11.890,00 TL ve tahıllar içinse bu rakam 10.870,00 TL'yi bulmuş ve her birimdeki artış bir önceki yıla göre % 30 ve üzerine çıkmıştır. Bu şartlarda ARGE konusunda gerekli desteği sağlayamamış sektörümüzün yeni çeşit tescil ettirmesinin de önüne geçilmek mi istenmektedir diye düşünmeden edemiyoruz. Yine aynı şekilde tarla kontrol ücretlerinde, laboratuvar analiz ücretlerinde ve etiket ücretlerindeki artışlarda % 25 civarındadır. Bütün bu artışlar direkt olarak tohum maliyetine etki edecek, tohum satış fiyatlarına yansıyacak bu artış sertifikalı tohumluk miktarının, dolayısıyla da sertifikalı tohumluk kullanımının azalmasına neden olacaktır. Ümit ediyoruz ki; Bakanlığımız tohum kullanım desteklerini ve tohum üretim desteklerini artırarak döner sermaye ücret artışları ile ortaya çıkan bu olumsuz tabloyu tolere eder ve böylece de sertifikalı tohum üretiminde 2023 hedefi olarak ortaya konulan hedeflere emin adımlarla yürümemizi sağlar. Her toplantıda yetkililere desteklemelerin artırılarak devam etmesini ısrarla söylememize rağmen döner sermaye ücret artışlarındaki hayal kırıklığına, en azından desteklemeler konusunda uğramamayı umuyoruz ve bekliyoruz.
Bir diğer bahsedilmesi gereken ve sektörümüzü mutlu edeceğine inandığımız haber ise, 2023 yılı ISF (Dünya Tohum Kongresi)'nin İstanbul da yapılması ile ilgili yapılan Ülkesel müracaatımızın, ISF kurullarında görüşülerek ön kabulünün yapılmış olmasıdır. Dünyanın değişik ülkeleri ile birlikte yaptığımız bu müracaatta Ülkemizin tercih edilmesinde katkısı olan herkese bir kez daha teşekkür ediyorum. 2023 yılında Dünya tohumculuğunda ilk 5'te olmayı hedefleyen Ülkemizin Kuruluşunda büyük anlam taşıyan 1923'ün 100'üncü yılında, Dünyanın her tarafından Ülkemize gelecek delegelerle, Dünyanın gözünü bu anlamlı yıla çevirmeye katkı sağlayacağımız için sevincimiz daha da artmaktadır.
Bu arada yapılan TÜRKTOB seçimlerinin sektörümüze hayırlı olasını temenni ediyor, seçilen Yönetim Kuruluna başarılar diliyorum.
Görev süremizin ikinci altı ayının sonunda yeni ve hepimizi heyecanlandıracak güzel haberlerde buluşmak üzere hepinize selam ve saygılarımı sunarım.
Dr.Ahmet YILMAZ
TSÜAB Yönetim Kurulu Başkanı
